Bomby zniszczyły to miasto (zdjęcia)

1 września 1939 roku, bez wypowiedzenia wojny, wojska niemieckie zaatakowały Polskę. Rozpoczęła się II Wojna Światowa. W pierwszych dniach agresji, Lublin dzielnie bronił swoich murów. Niestety, ogrom zniszczeń i śmierci mieszkańców przypieczętował poddanie miasta już po niecałych trzech tygodniach wojny.

Pierwszy atak lotniczy na miasto nastąpił 2 września rano.

Głównym celem była Lubelska Wytwórnia Samolotów. Już następnego dnia miasto zalała fala uciekinierów z różnych części kraju. 5 września przeniesiono do miasta ministerstwa oraz skarb państwa. Tego samego dnia, na mocy rozkazu naczelnego wodza utworzona została armia „Lublin”, na czele której stanął gen. dyw. Tadeusz Piskor.

Śmiercionośne naloty

Lublin nie był przygotowany do obrony przeciwlotniczej. Samoloty niemieckie regularnie dokonywały morderczych nalotów, zabijając setki mieszkańców i niszcząc dziesiątki obiektów. Jednym z najbardziej tragicznych w skutkach okazał się nalot z 9 września. Bomby zniszczyły wówczas wiele budynków w centrum miasta, między innymi część ratusza, gdzie zginęły 42 osoby. Z tym wydarzeniem, związana jest historia Jana Gilasa, woźnego Zarządu Miejskiego. Wyniósł on na własnych rękach z ratusza jedną z bomb, która nie wybuchła. Dźwigając ciężar umarł na serce. Spłonął wtedy również hotel „Victoria”, kino „Stylowe”, a uszkodzeniu uległa część poczty. Podczas tego ataku zginął poeta Józef Czechowicz, będący z wizytą u fryzjera. Po bombardowaniu, prezydent Bolesław Liszkowski, wraz z urzędnikami opuścił Lublin. Kontrolę nad miastem przejęło wojsko. W dniu 13 września, bombardowanie uderzyło w okolice dworca kolejowego oraz ulice Narutowicza, Orlą, Okopową i Kruczą. Dzień wcześniej, Niemcy przekroczyli Wisłę. 14 września armia „Lublin” dostała rozkaz opuszczenia miasta i tego samego dnia zorganizowano cywilny Komitet Obrony Miasta.

15 września wojska niemieckie stanęły pod Lublinem.

Natarcie uderzyło od strony Kraśnika, pierwsze potyczki miały miejsce pod Konopnicą. Choć obrońcy Lublina dzielnie stawiali zaciekły opór, artyleria niemiecka nie dawała żadnych szans na zwycięstwo. Ich ostrzał, połączony z nalotami, spowodował ogromne straty, szczególnie w rejonach Starego Miasta. 16 września, walki wciąż trwały, jednak już dzień później, ze względu na beznadziejną sytuację, oddziały obrony wycofały się na wschód. 17 września wieczorem, wojska niemieckie wkroczyły do Lublina. Rozpoczął się tragiczny czas okupacji miasta.

Autor korzystał z tekstu "Lublin 1939-1944", opr. T. Przystojecki