Żydowskie macewy odkopane w centrum Głuska

W tym tygodniu lubelska firma „Tempo” rozpoczęła przy ul. Nektarowej prace nad układaniem ziemnych kabli elektrycznych. Zaraz po rozkopaniu ulicy robotnicy natrafili na stare tablice znajdujące się tuż pod powierzchnią ziemi. – Nie wiedzieliśmy, co to jest – przyznał nam wczoraj Jan Serewa, kierownik robót. – Wkrótce zorientowaliśmy się, że odkopane tablice i ślady po nich odbite w ziemi to macewy.

Mieszkańcy wyjaśnili nam, że kiedyś był tu cmentarz żydowski i stąd pochodzą te kamienne bloki. – W czasie wojny Niemcy zgonili Żydów i kazali im z macew układać krawężniki – opowiada Lech Wójcik, mieszkaniec ul. Nektarowej w Głusku. – Drogę natomiast ułożyli z tłucznia z muru cmentarnego.

Do tej pory odkopano 3 macewy, na których można odczytać stare napisy. Pozostałe zostały pokruszone. Ślady po nich są jednak wciąż widoczne.
– Krawężnik wyłożony z macew ciągnął się przez całą długość ulicy Nektarowej – mówi Lech Wójcik. – Gdyby rozkopać drugą stronę drogi, odkrylibyśmy kolejny rząd kamiennych tablic nagrobnych.

Jan Serewa zapewnia, że odkrycie nie wstrzyma robót. – W przyszłym tygodniu położymy kable i zaczniemy zasypywać to, co rozkopaliśmy – mówi. – Macewy pozostawimy na ich miejscu. Robotnicy obawiają się jednak, że gdy sprawa ujrzy światło dzienne, pojawią się komplikacje w budowie. – Spodziewamy się, że na Nektarowej pojawią się przedstawiciele gminy żydowskiej – mówi kierownik Serewa. – Może będą chcieli rozkopać teren, a wtedy cała nasza praca pójdzie na marne.

Te obawy nie są bezpodstawne. – Pojadę tam w przyszłym tygodniu, aby obejrzeć znalezisko – zapowiada Roman Lipman, przewodniczący lubelskiej filii Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. – Macewy powinny wrócić na cmentarz w Głusku, czyli tam, skąd pochodzą.

ŻYDZI W GŁUSKU

Głusku w 1689 roku utworzono żydowską gminę wyznaniową. W 1857 roku żyło tu 394 Żydów, co stanowiło 56,3% wszystkich mieszkańców. Większość głuskich Żydów zginęła w czasie drugiej wojny światowej. Wtedy też głuski Kirkut został zdewastowany przez Niemców, a macewy wykorzystane do prac drogowych. W miejscu, gdzie dziś jest park, stały domy żydowskie. Również one zostały zniszczone przez hitlerowców.

KSz