Wystawa historyków UMCS w gmachu Biblioteki im. H. Łopacińskiego [ZDJĘCIA]

Na wystawę, która będzie jeszcze czynna do 30 października br. zapraszają: dziekan Wydziału Humanistycznego UMCS, dyrektor Instytutu Historii UMCS oraz dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego. Po tym terminie ekspozycja zostanie przeniesiona do Muzeum UMCS w gmachu Biblioteki Głównej przy ul. Radziszewskiego 11.

Prezentacja dorobku naukowego pracowników Instytutu Historii UMCS zorganizowana została dla uczczenia jubileuszu 70-lecia Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz 60. tej rocznicy istnienia studiów historycznych na Wydziale Humanistycznym tejże Uczelni.

Szczególnie wyeksponowana została na wystawie i od razu przyciąga wzrok zwiedzających odtworzona pracownia uczonego z połowy XX wieku - gabinet profesora uniwersyteckiego, urządzony w stylu lat 50. ubiegłego stulecia i zgodnie z panującymi wówczas realiami, a więc z okresu, gdy na UMCS dopiero powstawały struktury akademickie powołane do prowadzenia badań nad historią. Autentyczne meble, toga, maszyna do pisania, fiszki, czytnik mikrofilmów, a także notatnik, pióro oraz aparat fotograficzny i inne akcesoria dopełniają obraz uniwersyteckiego zaplecza uczonego i uświadamiają współczesnym, jak wyglądał jego benedyktyński trud.

Wtedy bowiem, w 1952 roku powstał Wydział Humanistyczny UMCS z trzema pierwszymi katedrami historycznymi: Katedrą Historii Powszechnej, Katedrą Historii Polski oraz Katedrą Historii ZSRR. Pośród organizatorów Wydziału znalazło się wielu znanych historyków z terenów całego kraju: Józef Garbacik z Krakowa (pierwszy dziekan Wydziału Humanistycznego UMCS), Kazimierz Myśliński z Poznania oraz Eugeniusz Konik z Wrocławia.

- Zajęcia dydaktyczne zainaugurowane zostały zaraz następnego dnia po pierwszym posiedzeniu Rady Wydziału w dniu 1 października 1952 roku – informuje współautor wystawy dr hab. Aleksandra Jaworska - i od razu na dwóch latach studiów historycznych. A pierwsi absolwenci z tytułami magistrów historii opuścili mury uczelni w 1955 roku. Sam Instytut Historii utworzono natomiast w roku akademickim 1970-1971 i składał się on z zakładów: Historii Starożytnej i Archeologii, Historii Średniowiecznej, Historii Nowożytnej i Historii Najnowszej, Historii ZSRR i Krajów Demokracji Ludowej - dodaje.

Ważne miejsce w profilu badań naukowych od razu wyznaczono regionalistyce.

- Realizując postulaty odradzającego się po wojnie ruchu regionalistycznego – zauważa dr Robert Jop, drugi ze współautorów wystawy - historycy z UMCS włączyli się do badań nad dziejami osadnictwa i urbanizacji Lubelszczyzny. Oprócz studiów nad Lublinem i regionem lubelskim zainicjowano badania poszczególnych subregionów, miast i osad, a pierwszym impulsem były obchody milenijne państwa polskiego. Często podejmowano przy tym wieloletnią współpracę z towarzyszącymi regionami, w wyniku której powstawały zbiory studiów, monografie oraz szereg artykułów naukowych – zaznacza.

Istotne miejsce na wystawie zajmuje problematyka poświęcona społeczeństwu zamieszkującemu region.

- Wysiłek organizacyjny, rozwój kadry i struktur w ramach Instytutu Historii oraz realizowane w nim przez kilkadziesiąt lat badania – zaznacza trzeci z zespołu współautorów wystawy dr Tomisław Giergiel - zaowocowały również publikacjami, dotyczącymi gospodarki w regionie, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju handlu i rzemiosła, zagadnień ustrojowych dawnego i współczesnego Lublina oraz dziejów Lubelszczyzny w latach wojny i okupacji. Badania dotyczą grup społecznych funkcjonujących we wszystkich okresach dziejowych – uzupełnia.

W ostatnim okresie dalszy rozwój badań i metodologii doprowadził do wnikliwego i wszechstronnego spojrzenia na wielokulturowość mieszkańców Lubelszczyzny, rozumianą jako współistnienie oraz przenikanie się odmiennych etosów, religii i stylów życia.

Z uwagi na tak ważne dla pracowników, absolwentów oraz dzisiejszych studentów Instytutu Historii dwa jubileusze – 70-lecie UMCS oraz 60-lecie powstania ich Instytutu - ekspozycję w gościnnych podwojach Biblioteki im. H. Łopacinskiego inicjują plansze ilustrujące początki, rozwój oraz stan obecny jednostki, w której funkcjonuje dziś 14 zakładów naukowych.

- Na wystawie zgromadzonych zostało ponad 200 najważniejszych publikacji: monografii, prac zbiorowych, bibliografii, ksiąg pamiątkowych, edycji źródeł – zauważa Aleksandra Jaworska. - Z oczywistych powodów, jakie stwarzają możliwości sali wystawowej, nie uwzględniono natomiast artykułów i rozpraw drukowanych w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych oraz w regionalnych periodykach historycznych. Ten obszerny dorobek środowiska historycznego UMCS pełni doniosłą rolę społeczną, a monografie miast, które stały się swoistą marką naszych badaczy historii regionalnej, szeroko ukazują procesy, wydarzenia konstytuujące te ośrodki, i przez to pełnią doniosłą rolę społeczną, wyjaśniając funkcjonowanie społeczności, zgodnie z powiedzeniem Liwiusze – Historia vita memoriae – puentuje.

Usystematyzowanym i opisanym publikacjom towarzyszą plansze ekspozycyjne, prezentujące pogłębioną analizę badań regionalnych, ich podstawy metodyczne, źródłowe i organizacyjne.

Dla tych, którzy interesują się przeszłością, dziejami naszego miasta oraz całego regionu wystawa „Lublin i Lubelszczyzna w Publikacjach Pracowników Instytutu Historii UMCS” stanowi nie lada gratkę.
.