W Galerii Gardzienice zobaczysz zapomniane obrzędy ludowe

Sens tego działania był prozaiczny - jeśli wszystkie krzesła były odwrócone, duch nie miał naczym usiąść i zrezygnowany wędrował w zaświaty. Aby się niepotrzebnie nie zasiedział, domownicy zmieniali układ mebli. W ten sposób zmarły nie poznawał, że jest u siebie.

Cykl prac Bereniki Kowalskiej w galerii Gardzienice przypomina ludowe obrzędy z właściwą im świętą powagą. Przewrócony stołek, zasłonięte lustro, malowane chłopskie meble i święte obrazy są świadkami scen  z życia - radości, zaślubin, umierania i wielkiej rozpaczy. Dom jest tym miejscem, w którym się rozpoczyna i kończy życie człowieka.

Z tym szczególnym  nastrojem koresponduje ludowa wycinankowa forma, efektowna i pracochłonna. Przedstawione wyobrażenia dawnych ceremonii stają  się nie obrazami, czy rysunkami, ale rękodziełem, które odruchowo wzbudza szacunek. - Prace te są inspirowane  sztandarami używanymi podczas ceremonii kościelnych.  Z kolei pozy postaci artystka zaczerpnęła z dawnych fotografii rodzinnych, tym samym sytuując zwykłych ludzi w pozycji świętych wynoszonych na ołtarze - wyjaśnia Monika Schmeichel, kuratorka.

Berenika Kowalska przedstawia poszczególne części obrzędów ślubnych i pogrzebowych. Towarzyszą im opisy, dzięki którym dowiemy się na czym polegały  wieńczyny, rozpleciny, albo do czego służył strój zwany śmiertelnicą lub giezłem.

Z wycinankowo-ołówkowych scen przebija mądrość właściwa naszym przodkom, którzy z tą samą niewzruszonością przyjmowali to, co związane z  życiem i ze śmiercią. Warkocz panny młodej, milczący zegar czy zasłonięte lustro to elementy obecne w życiu każdego i - jak podkreśla kuratorka - najcenniejsza zbiorowa spuścizna.

Berenika Kowalska - Zapomniane obrzędy ludowe

Galeria Gardzienice, ul. Grodzka 5a

wystawa czynna do końca sierpnia

__

Sylwia Hejno