UMCS: Zbliża się oficjalna premiera największego drzeworytu w Polsce

W powstaniu tego niezwykłego przedsięwzięcia wzięła udział 15-osobowa grupa studentów grafiki Wydziału Artystycznego UMCS pod kierunkiem asystenta mgra Karola Pomykały - urodzonego w Zamościu absolwenta tamtejszego Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych, który ukończył studia na kierunku grafika na Wydziale Artystycznym UMCS, a dyplom uzyskał w Zakładzie Grafiki Warsztatowej pod kierunkiem ad. Krzysztofa Szymanowicza. Obecnie Karol Pomykała pracuje na stanowisku Art Director w Saatchi & Saatchi w Warszawie oraz jako asystent w Zakładzie Grafiki Warsztatowej w Pracowni Wypukłodruku na UMCS w Lublinie. Zajmuje się on głównie grafiką warsztatową, zwłaszcza linorytem, grafiką projektową i reklamową.

Zbliżająca się uroczystość stała się świetną okazją do przeprowadzenia okolicznościowej rozmowy z asystentem Karolem Pomykalą.

Dlaczego akurat patronka UMCS przykuła uwagę Pana i Pańskiego zespołu?
7 listopada 1867 roku urodziła się Maria Curie-Skłodowska, która jako jedyna kobieta dwukrotnie otrzymała nagrodę Nobla, a zarazem jako jedyny naukowiec w historii uzyskała to wyróżnienie w dwóch różnych dziedzinach nauk. W bieżącym roku przypada 150. rocznica jej urodzin jako patronki UMCS, co jest świetną okazją, by uczcić to wydarzenie z rozmachem i w niekonwencjonalny sposób. Na Wydziale Artystycznym tej uczelni narodziła się idea, aby stworzyć wyjątkowe dzieło, które prezentowaną formą złoży swego rodzaju hołd Noblistce. Powstał pomysł, aby stworzyć niepowtarzalną grafikę – największy drzeworyt w Polsce. Obraz ma na celu podkreślenie wyjątkowości osoby Marii Curie-Skłodowskiej i jej wkładu w naukę.

Pomysł to jedno, a skąd natchnienie dla jego urzeczywistnienia?
Inspiracją do powstania grafiki było niezwykłe zdjęcie wykonane w 1927 roku podczas kongresu w Brukseli. Fotografia przedstawia najwybitniejszych naukowców XX wieku - 29 osób, które zmieniły obraz współczesnej nauki. Wśród tej zaszczytnej grupy znalazła się również Maria Curie-Skłodowska. Jej postać wydaje się być tym bardziej znamienna, iż jest jedyną kobietą w tym gronie. Dana fotografia stała się swego rodzaju ikoną i jednym z najbardziej znanych wizerunków Curie-Skłodowskiej, ukazującym prawdziwą wielkość uczonej.

Wiemy zatem, co zainspirowało wykonawców przedsięwzięcia, ale kto jako pierwszy wpadł na ten fantastyczny pomysł?
Pomysłodawcą całego przedsięwzięcia jest kierownik Zakładu Grafiki Warsztatowej, prof. Krzysztof Szymanowicz, dziekan Wydziału Artystycznego UMCS. Wykonania samej grafiki podjęli się studenci 2 roku grafiki, pod moim kierunkiem. Stworzenie tak dużego obrazu - o wymiarach 250 cm na 520 cm – było nie lada wyzwaniem, dlatego praca nad projektem rozpoczęła się jeszcze w październiku 2016 roku.

A jak przebiegało samo tworzenie projektu?
Proces tworzenia drzeworytu polega na wycinaniu specjalnymi dłutami rysunku w drewnianym podłożu. Działa to na zasadzie pieczątki: wszystko to, co zostało wycięte, pozostaje białe, zaś elementy niewycięte są czarne. Aby przenieść zdjęcie na język graficzny, studenci stworzyli całkowicie nowy projekt rysunkowy zdjęcia w odpowiedniej skali. Następnie zaakceptowany rysunek został przeniesiony na specjalne matryce. Ta ogromna grafika wymagała specjalnej matrycy, dlatego do tych celów autorzy wykorzystali płyty mdf o wymiarach 130 cm x 250 cm. Ze względu na rozmiary całej grafiki, matryca składa się z czterech oddzielnych płaszczyzn o równych wymiarach. Z racji ogromnego formatu nie było możliwe odbicie grafiki za pomocą pras mechanicznych. Trzeba ją było odbić ręcznie.

A kto brał bezpośredni udział w realizacji projektu?
Studenci, którzy brali udział w tym przedsięwzięciu, odznaczają się dużą determinacją i odwagą. Grupa składała się z 15 osób, które ciężko pracowały, często poświęcając tworzenie drzeworytu swój czas wolny. Jak w każdej grupie, także w tym wypadku wyłoniło się czworo liderów, którzy swoją charyzmą zarażali resztę zespołu. Są to Hanna Papruha, Magdalena Majstrak, Justyna Słoniec i Anna Skrzyńska. Pozostali studenci to: Martyna Rogóż, Alisa Kokhan, Julia Maj, Krystian Papierz, Tomasz Korczyk, Olga Przemieniecka, Yana Prokopchuk, Maciej Kędrak, Elżbieta Kucio, Maciej Rozwałka, Sonia Klimczyk. Studenci podzielili się na podgrupy i każda z nich była odpowiedzialna za inny element grafiki. Jednak często w ramach poszczególnych podgrup osoby wymieniały się. Jedne z nich były odpowiedzialne za stworzenie projektu, inne za prowadzenie wpisów na Fanpage, Facebook, Istagram, kolejne za przenoszenie projektu na matryce, za wycinanie twarzy i innych elementów, jeszcze inne za wycinanie postaci samej Marii Curie-Skłodowskiej.

To, co osiągnął Pan wraz z zespołem studentów, zasługuje na najgłębszy szacunek. A jakie znaczenie dla samych tych młodych ludzi ma to, czego dokonali?
Praca studentów przy tworzeniu grafiki ma duże znaczenie edukacyjne, m.in. pogłębia ich umiejętności warsztatowe, pobudza kreatywność, uczy pracy w grupie oraz metod promocji w Internecie. Studenci założyli specjalny profil na portalach Facebook i Instagram o nazwie „Grafika dla Skłodowskiej”, gdzie na bieżąco prezentowali postęp swoich prac. Dziś także można jeszcze zapoznać się z tym materiałem.

Wiem, że zrobiliście dwie odbitki drzeworytu. Jedna z nich ma zostać w rektoracie, drugą chcecie wysłać do Brukseli. Matryca pozostanie zaś na Wydziale Artystycznym UMCS. Dziękuję za rozmowę.

Dzieło grupy studentów i Karola Pomykały będzie początkowo prezentowane na Wydziale Artystycznym UMCS. Władze uczelni chcą, żeby później rysunek wyruszył w podróż po Polsce i Europie. W ten sposób zamierzają one promować wiedzę o sławnej Polsce i lubelski uniwersytet.