Śmieci na łonie przyrody. Czy tak musi być?

Sytuacja 1
Późne popołudnie. Las w okolicy Prawiednik. W lesie, tuż przy polnej drodze, w wyznaczonym miejscu piknikowym odpoczywa pięcioosobowa rodzina. Dwie osoby dorosłe, dwie w wieku około dziesięciu, może dwunastu lat. W wesołej atmosferze spożywają posiłek na świeżym powietrzu, przy drewnianym stoliku. Są kanapki i jakieś napoje. Wreszcie piknik się kończy, rodzice i dzieci wsiadają na rowery i odjeżdżają...

Tyle, że jako pamiątkę po sobie zostawiają butelki po napojach, opakowania po kanapkach i nieco pomniejszych śmieci. Więcej: po chwili jedno z rodziców przypomina sobie, że ma jeszcze jakieś odpadki – a wyjęta z plecaka wyjąć niewielka reklamówka z nieokreśloną zawartością ląduje w krzakach nieco dalej.

Słychać jeszcze komentarz: – Tu i tak pełno śmieci, co za różnica.

Rzeczywiście, w zaroślach jest pełno papierów, torebek, reklamówek i nie wiadomo czego jeszcze.

Sytuacja 2

Okolice Polanówka. Na gruntowej drodze przebiegającej przez las pojawia się samochód osobowy. Jedzie powoli wyboistą drogą.. Po chwili zatrzymuje się, a ze środka wysiada mężczyzna w średnim wieku. Szybko otwiera bagażnik i nawet nie upewniając się, czy nie ma świadków, po prostu wrzuca pomiędzy pobliskie drzewa to, co przywiózł ze sobą. Trzy worki ze śmieciami lądują w stercie odpadków na dzikim wysypisku, a ich właściciel zatrzaskuje bagażnik, wsiada do samochodu i czym prędzej odjeżdża, prawdopodobnie w stronę Czerniejowa.

Jak można sądzić z ilości zgromadzonych śmieci proceder ich wyrzucania w tym miejscu trwa od dawna i najprawdopodobniej jest uprawiany przez więcej niż jedną osobę.

>>>

Mimo że takich sytuacji można by opisać jeszcze wiele, stan rzeczy w kwestii zaśmiecania środowiska naturalnego od lat raczej poprawia się. Mentalność społeczeństwa powoli zmienia się, a wyrzucanie śmieci „byle gdzie” przestaje być akceptowane. Lasy są coraz sprawniej oczyszczane z odpadków. Stosowne służby dysponują większymi możliwościami pociągnięcia „śmieciarzy” do odpowiedzialności (obserwacja dzikich wysypisk śmieci, w niektórych przypadkach instalowanie ukrytego monitoringu itp.) – choć tu należy dodać, że kary, w razie ustalenia sprawcy, potrafią być zadziwiająco niskie.

Opierając się na przykładach z Internetu, zwykle jest to 50 zł mandatu i nakaz usunięcia porzuconych odpadków w przypadku pojedynczej osoby, i 500 zł plus usunięcie śmieci na własny koszt w przypadku przedsiębiorstwa. Oczywiście w skrajnych przypadkach kary te są znacznie wyższe,, zwłaszcza gdy wśród wyrzuconych na łono przyrody śmieci znajdą się materiały lub substancje uznane za toksyczne.

>>>

Jak długo rozkładają się poszczególne materiały?

Szkło – rozkład może trwać aż około 4000 lat. Jednocześnie, co ciekawe, może być poddawane recyklingowi teoretycznie w nieskończoność.

Plastik – rozkład trwa od 100 do 1000 lat. Największym problemem w polskich warunkach są popularne jednorazowe reklamówki i plastikowe butelki. Produkuje je się bardzo szybko i w dużych ilościach, natomiast rozpad tych pierwszych trwa około 450 lat, drugich nawet około 800.

Metal – może przetrwać 100 lat. W szczególności dotyczy to wszelkiego rodzaju opakowań aluminiowych. Z kolei zwykła puszka po konserwie rozłoży się już po 10 latach. Wyjątek stanowią metale szlachetne, które praktycznie nie podlegają rozkładowi.

Papier – ten materiał przetrwa najwyżej przez około pół roku, zanim zostanie rozłożony przez pleśń i grzyby.

Należy pamiętać, że w trakcie powolnego rozpadu danej substancji, do gleby i wód gruntowych przedostają się szkodliwe lub wręcz rakotwórcze związki chemiczne. To dlatego tak ważne jest składowanie wszelkich odpadów w miejscach do tego przeznaczonych – czyli na legalnych składowiskach odpadów. Składowisko takie jest zbudowane i zorganizowane pod kątem zapewnienia jak największej szczelności i jak najmniejszego wpływu na otaczające środowisko.