Bezsenność jest jak koszmar

42-letnia Karolina, która pół roku temu straciła pracę w jednej z lubelskich firm i od tego czasu nie przespała spokojnie nocy, odpowiada krótko: - Nie wiem, gdzie mam tej pomocy szukać. Wypróbowałam już wszystkie leki z apteki. Byłam u lekarza rodzinnego, bo przez brak snu nie mam sił chodzić. Przepisał mi silne środki nasenne. Nie wzięłam ich. Boję się, że się uzależnię - mówi zrozpaczona. Znajomi polecili jej psychiatrę. Karolina jednak się uparła: do lekarza tej specjalności nie pójdzie i już.

- W innych miastach Polski, takich jak Warszawa czy Gdańsk, działają poradnie zajmujące się leczeniem zaburzeń snu. W Lublinie takiej placówki nie ma - mówi prof. Kinga Borowicz z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, która postanowiła szerzej zająć się problemem leczenia bezsenności.

Do leczenia zaburzeń snu podeszła kompleksowo. - Stosuję farmakoterapię lekami nowej generacji, równie skutecznymi, ale bezpieczniejszymi niż wciąż nadużywane benzodiazepiny - wyjaśnia. - Leczenie to wspomagam metodami refleksoterapii i terapii behawioralnej.

Dla każdego pacjenta ustala też indywidualny sposób leczenia. - Przyczyny zaburzeń snu są zwykle bardzo złożone i różne u poszczególnych osób. Ich leczenie wymaga czasu i współpracy lekarza z pacjentem - dodaje prof. Borowicz.

Osoby, które z bezsennością zmagają się przez lata, próbują pomagać sobie różnymi metodami: wysiłkiem przed snem, czytaniem książek, wypiciem lampki wina. - Alkohol ułatwia wprawdzie zasypianie, ale sen po nim jest krótki i przerywany. To nie jest dobry środek w walce z bezsennością - stwierdza prof. Borowicz. Podobnie skuteczne są uspokajające preparaty ziołowe czy regulująca dobowy rytm melatonina.

Brak snu tymczasem przyczynia się coraz bardziej do pogorszenia stanu zdrowia: psychicznego i fizycznego. Zaburzenia snu prowadzą bowiem nie tylko do zmęczenia, rozdrażnienia czy kłopotów z koncentracją, ale i do chorób somatycznych, np. układu krążenia.

O metodach walki z bezsennością

Bezsenność to choroba, którą należy i można skutecznie leczyć. Obecnie lekarze dysponują już lekami nasennymi nowej generacji. Środki te są bardziej selektywne, ułatwiają zasypianie albo wpływają pozytywnie na ciągłość snu, a ich stosowanie wiąże się z mniejszym ryzykiem uzależnienia w porównaniu z dawniej stosowanymi preparatami z grupy benzodiazepin.

- Leki nasenne chorzy powinni stosować jednak tylko doraźnie - zaznacza prof. Kinga Borowicz. - Możliwie jak najrzadziej, by połknięcie tabletki nie stało się rytuałem przed zaśnięciem, by nie powstał odruch "nie połknę - nie zasnę".

Zdaniem prof. Borowicz, w leczeniu zaburzeń snu bardzo ważne jest poznanie nawyków pacjenta i próba ich zmiany na takie, które zapewnią spokojne przespanie nocy. Chodzi o to, by nie drzemać w ciągu dnia, nie objadać się przed snem, nie czytać i nie oglądać telewizji w łóżku. - Czytać należy jak najbardziej, także wtedy, gdy można zasnąć, ale nie w łóżku. Łóżko musi się kojarzyć ze spaniem - radzi profesor.

Osoby zmagające się z zaburzeniami snu powinny też unikać nadmiernego wysiłku późnym wieczorem. - Powinni też unikać oglądania emocjonujących filmów i meczów. Chodzi o to, by się nie rozbudzali, lecz wyciszali, uspokajali - radzi profesor Borowicz.

Mając problemy ze snem, trzeba też uważać na kawę, herbatę i alkohol. Lampka wina czy szklanka piwa, wbrew temu, co się sądzi, wcale nie działa dobrze na sen.

- Alkohol ułatwia wprawdzie zasypianie, ale sen po nim jest krótki i przerywany i na pewno nie przyczyni się do zregenerowania sił - mówi profesor.

By się dobrze wyspać, nie należy też przegrzewać pokoju. Kojąco natomiast podziała wypicie ciepłego mleka oraz kąpiel.